Tu viện Sera là một trong những tu viện lớn của Tây Tạng, đại diện cho dòng phái Cách Lỗ. Tu viện Sera được Thích Ca Dã Hiệp (Jamchen Choje Sakya Yeshe) xây dựng vào năm 1419 theo yêu cầu của thầy ông là Đại sư Tông Khách Ba.

20 sự thật bất ngờ về xứ sở Tây Tạng

Thích Ca Dã Hiệp là một trong tám đại đệ tử Đại sư Tông Khách Ba, được Đại sư rất yêu quý. Ngài là người đã được mời sang làm cố vấn cho Hoàng đế Trung Hoa (Minh Thành Tổ) thay mặt cho Đại sư Tông Khách Ba và trở thành người thầy truyền bá rộng rãi Phật pháp ở Trung Quốc. Đến khi trở về Lhasa, Thích Ca Dã Hiệp đã được Hoàng đế dâng tặng rất nhiều vật phẩm quý báu như bộ kinh Tangyur (kinh nói về những lời dạy của Đức Phật) được Hoàng đế ấn tống, tượng 18 vị La Hán hay tượng Phật bằng gỗ đàn hương…Những vật phẩm này cùng với bức tượng Hayagriva, đã trở thành báu vật của tu viện Sera.

Có một câu chuyện thú vị kể về bộ kinh Tangyur nói trên. Chuyện kể rằng, trên đường trở về Tây Tạng, khi đi qua một con sông lớn, ngài Thích Ca Dã Hiệp đã đánh rơi bộ kinh Tangyur xuống sông và nó nhanh chóng bị dòng nước cuốn đi. Nghĩ rằng bộ kinh đã bị mất, do vậy ngài Thích Ca Dã Hiệp đành tiếp tục cuộc hành trình của mình. Tuy nhiên, trước khi ngài về đến Tây Tạng, có một cụ già dẫn theo thư đồng đã tìm tới tu viện Sera, gửi lại tu viện bộ kinh Tangyur và nói rằng hãy chuyển giúp ông tới ngài Thích Ca Dã Hiệp. Sau khi về tới nơi và nghe kể lại, Ngài Thích Ca Dã Hiệp đã mở bộ kinh Tangyur ra xem lại và thấy rằng chúng không hề bị ướt hay hư hại chút nào. Ngài nói rằng cụ già, người đã chuyển bộ kinh này tới đây chính là Long Vương ở dòng sông nơi Ngài đã làm rơi sách kinh. Ngoài ra, còn có một câu chuyện khác kể về kho tàng kinh điển hiện đang được lưu giữ tại tu viện Sera: Một lần, có một tăng sĩ trong tu viện đã cầu nguyện một cách vô cùng thành kính trước tượng Phật, cầu xin đức Phật gia hộ cho anh ta có đủ khả năng và phương tiện để được ấn tống kinh sách, cúng dường Chư Phật. Và, thế là, điều kỳ diệu đã xảy ra. Sáng hôm sau, khi anh ta tỉnh dậy thì bỗng nhiên thấy được phía bên dưới bàn thờ xuất hiện đầy đủ bộ dụng cụ in sách như giấy, mực và khuôn…Vị tăng sĩ vô cùng hoan hỉ và bắt đầu công việc ấn tống của mình. Những phần kinh sách được vị tăng này in ra được biết đến như là “kinh điển xuất hiện một cách nhiệm màu”. Và, hầu hết những phần kinh sách nói trên hiện vẫn đang được lưu giữ tại tu viện Sera.

Trong những đại tu viện của Tây Tạng thì tu viện Sera nằm ở vị trí gần với Cung Potala nhất (cách cung Potala khoảng 3km), tổng diện tích của tu viện là vào khoảng 2km vuông. Phần núi đá phía sau tu viện Sera có kết cấu hình dáng giống như tám biểu tượng cát tường của Phật giáo và đây cũng là nơi Đại sư Tông Khách Ba đã từng ẩn cư và ghi chép lại những kinh điển quan trọng.

Tu viện Sera được chia làm hai trường học Phật giáo chính đó là Sera Jey và Sera Mey. Sera Mey được thành lập trước, vào khoảng năm 1421, bởi ngài Kunkyen Jangchub Boompa, cũng là một trong số các đại đệ tử của Đại sư Tông Khách Ba. Sera Jey mới được thành lập vào khoảng thế kỷ 15. Qua nhiều thế kỷ, tu viện đã đào tạo ra vô số học giả nổi tiếng, trở thành một trong những tu viện hàng đầu của Tây Tạng.